ช่วยแนะนำวิธีการยื่นภาษีเงินได้ประจำปีหน่อยครับ/ค่ะ
ผมมักจะได้ยินคำถามแบบนี้ทุก ๆ ปี
เข้าสู่ช่วงต้นปีทีไร หลายคนคงนึกถึงการ ยื่นภาษีเงินได้ ขึ้นมาทุกที ซึ่งส่วนใหญ่ที่นึกถึงก็คงหนีไม่พ้น ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา นั่นแหละ ดังนั้นบทความนี้ พรี่หนอมจะมาสรุปสิ่งที่ต้องรู้และวิธีการยื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้ประจำปี 2565 (ภ.ง.ด.90 และ ภ.ง.ด91) ไปทีละขั้นตอนครับ
เรื่องที่คนเสียภาษีอย่างเราต้องรู้
ก่อนยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา
ก่อนที่จะไปยื่นภาษี ผมอยากอธิบายสิ่งที่ต้องรู้สำหรับการยื่นภาษีเงินได้ประจำปีเสียก่อนครับ โดยแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ส่วนแรก คือ ความสัมพันธ์ของภาษี กับ ส่วนที่สอง คือ วิธีการคำนวณภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา
ความสัมพันธ์ของภาษีเงินได้
เวลาเราพูดถึงเรื่องของภาษีเงินได้ เรามักจะได้ยินคำว่า จ่ายภาษีเพิ่ม หรือว่า ขอคืนภาษี ซึ่งมาจากความสัมพันธ์ตามนี้ครับ นั่นคือ ภาษีประจำปีที่คำนวณได้ หักออกด้วย ภาษีที่จ่ายล่วงหน้าไว้ระหว่างปี นั่นคือ ภาษีครึ่งปีที่จ่ายไว้ (ถ้ามี) กับ ภาษีเงินได้หัก ณ ที่จ่ายที่ถูกผู้จ่ายเงินได้หักไว้
- ภาษีประจำปี หรือ ภาษีเงินได้ปลายปี หมายถึง ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ที่คำนวณจากรายได้ทุกประเภทตั้งแต่เดือน มกราคม – ธันวาคม ของทุกปี และเรามีหน้าที่ยื่นแบบแสดงรายการภาษี (ภ.ง.ด. 90 หรือ 91) ภายในเดือนมีนาคมของปีถัดไป
- ภาษีครึ่งปี หมายถึง ภาษีบุคคลธรรมดาที่คำนวณจากรายได้ประเภทที่ 5 – 8 ตั้งแต่เดือน มกราคม – มิถุนายน ของทุกปี และเรามีหน้าที่ยื่นแบบแสดงรายการภาษี (ภ.ง.ด. 94) ภายในเดือนกันยายนของปีเดียวกัน
- ภาษีเงินได้ หัก ณ ที่จ่าย หมายถึง ภาษีที่ผู้มีเงินได้โดนคนจ่ายเงินหักล่วงหน้าและนำส่งให้กับสรรพากรไว้ โดยที่เรา (ผู้รับเงิน) มีหน้าที่เก็บหลักฐานการหักภาษี ณ ที่จ่ายที่เกิดขึ้นในแต่ละปีมารวบรวมไว้พร้อมกับยื่นภาษีเงินได้ให้ถูกต้องต่อไปครับ
วิธีการคำนวณภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา
วิธีการคำนวณภาษี มี 2 วิธี คือ วิธีเงินได้พึงประเมิน และ วิธีเงินได้สุทธิ โดยเราต้องเสียภาษีจากวิธีที่คำนวณได้มากกว่าเมื่อเปรียบเทียบจากสองวิธีที่ว่ามานี้ ซึ่งโดยปกติแล้ววิธีเงินได้สุทธิจะคำนวณภาษีได้มากกว่าครับ ซึ่งหากใครไม่เข้าใจเรื่อง วิธีการคำนวณภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ผมแนะนำให้ดูเพิ่มเติมที่คลิปนี้ครับ
โดยสิ่งที่เราต้องรู้ในการคำนวณภาษีด้วยวิธีเงินได้สุทธินั้น มีอยู่ 3 ตัวสำคัญ นั่นคือ รายได้ (เงินได้) ค่าใช้จ่าย และ ค่าลดหย่อน ครับ
- รายได้ หรือ เงินได้ เพราะไม่ว่าจะคำนวณตามวิธีไหน สิ่งสำคัญ คือ รายได้ที่แท้จริงของเรา เพราะรายได้ คือตัวกำหนดในการคำนวณภาษีทั้ง 2 วิธี ไม่ว่าจะเป็นวิธีเงินได้พึงประเมินหรือวิธีเงินได้สุทธิก็ตาม และที่สำคัญ ต้องรู้ว่าเงินได้ของเราเป็นเงินได้ประเภทไหนตามกฎหมาย (อ่านบทความ : เงินได้พึงประเมิน 8 ประเภทมีอะไรบ้าง?)
- รู้วิธีการหักค่าใช้จ่ายในการคำนวณภาษี ซึ่งการหักค่าใช้จ่ายสัมพันธ์กับประเภทเงินได้ โดยเงินได้แต่ละประเภทหักค่าใช้จ่ายได้แตกต่างกันไปในกรอบของวิธีการหักแบบเหมา (ตามอัตรา % ที่กฎหมายกำหนด) และ ตามจริง (ตามจำเป็นและสมควร
- รู้จักรายการลดหย่อนภาษีที่เรามี เพื่อใช้ในการคำนวณภาษีอย่างถูกต้อง และใช้วางแผนให้สอดคล้องกับเป้าหมายการเงินของตัวเอง
นอกจากนั้นยังมีประเด็นอื่น ๆ ที่ต้องทำความเข้าใจเกี่ยวกับทั้ง 3 เรื่องนี้เพิ่มเติม ซึ่งผมสรุปไว้ในคลิปด้านล่างนี้แล้วครับ
ขั้นตอนยื่นภาษีประจำปี 2565
ผ่านเวปไซด์กรมสรรพากร
หลังจากที่ทำความเข้าใจทั้งหมดนี้แล้ว เราจะมายื่นภาษีออนไลน์กันต่อเลย โดยในปีนี้เราสามารถยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาแบบออนไลน์ได้ถึงวันที่ 10 เมษายน 2566 ครับ ซึ่งวิธีการยื่นภาษีนั้นจะเริ่มตั้งแต่หน้าแรก คือ การเข้าสู่เวปไซด์ของ กรมสรรพากร และเข้าสู่เมนูการยื่นแบบแสดงรายการตามนี้ครับ
สำหรับคนที่เคยยื่นภาษีด้วยตัวเองแล้ว ให้เลือกเมนู “ยื่นแบบออนไลน์” หรือ “เข้าสู่ระบบ” แต่ถ้าไม่เคยยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาผ่านอินเตอร์เน็ตมาก่อนให้เลือกเมนู “สมัครสมาชิกใหม่” ครับ
หลังจากนั้นให้เลือกล็อกอินเข้าสู่ระบบโดยใช้ เลขประจำตัวผู้เสียภาษี (เลขประจำตัวบัตรประชาชน) และ รหัสผ่านที่เราตั้งไว้ในการยื่นแบบแสดงรายการภาษี
เมื่อเข้าสู่ระบบแล้ว ระบบจะมีการให้ยืนยันตัวตนผ่านระบบ OTP (One Time Password) ผ่านเบอร์โทรศัพท์ที่เราเคยลงทะเบียนไว้ หรือสามารถเปลี่ยนเบอร์โทรศัพท์ใหม่ที่เราใช้ลงทะเบียนในตอนนี้ได้เลยครับ
หลังจากที่เรากรอกข้อมูล OTP เรียบร้อยก็จะเข้าสู่ระบบยื่นแบบแสดงรายการภาษีแล้วครับ โดยตรงนี้ให้เลือก “ยื่นแบบ” ในหัวข้อ ภ.ง.ด.90/91 ซึ่งการยื่นแบบผ่านอินเตอร์เน็ตแบบนี้ เราไม่จำเป็นต้องเลือกประเภทแบบระหว่าง ภ.ง.ด. 90 หรือ ภ.ง.ด. 91 แล้วนะครับ เมื่อเรากรอกข้อมูลเสร็จ ระบบจะทำการเลือกแบบที่ใช้ยื่นภาษีให้กับเราครับ
สิ่งที่ต้องทำอันดับแรกหลังจากที่เข้าสู่ระบบเรียบร้อย ก็คือ การเลือกสถานะทางกฎหมายที่เรามีครับ โดยสำหรับคนที่ไม่ได้จดทะเบียนสมรส ให้เลือก โสด เท่านั้นนะครับ (แต่งงานแล้วแต่ไม่จดทะเบียนถือว่าโสดครับ) ส่วนกรณีอื่น ๆ ก็เลือกตามที่เมนูมีให้เลือกเลยครับผม
เมื่อเลือกสถานะเรียบร้อย เราจะเข้าสู่การกรอกข้อมูลเงินได้ หรือรายได้ของเราครับ ซึ่งจะมีการแบ่งออกเป็นส่วน ๆ ตามประเภทของเงินได้ที่เรามีดังนี้ครับ
หากมีเงินได้ประเภทไหน ให้เราเลือกกรอกข้อมูลให้ถูกต้องตามประเภทของเงินได้ โดยกดปุ่ม “ระบุข้อมูล” แล้วเข้าไปกรอกรายการแต่ละรายการให้ถูกต้องครับ อย่างเช่นตัวอย่างดังต่อไปนี้
สำหรับตัวอย่างด้านบนจะเป็นการกรอกข้อมูลที่แตกต่างกันระหว่าง เงินได้ประเภทที่ 1 (เงินเดือน) ที่หักค่าใช้จ่ายแบบเหมาได้เพียงอย่างเดียว กับ เงินได้ประเภทที่ 8 (ขายของออนไลน์แบบซื้อมาขายไป) ที่สามารถเลือกหักค่าใช้จ่ายได้ทั้งแบบเหมาตามที่กฎหมายกำหนดหรือตามจำเป็นและสมควร (ตามจริง)
โดยสำหรับการเลือกหักค่าใช้จ่ายตามจริงนั้น จะต้องกรอกข้อมูลเพิ่มเติมในส่วนของรายละเอียดต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับทีมาของค่าใช้จ่ายด้วย ไม่ว่าจะเป็นการซื้อสินค้า ค่าแรง ต้นทุนต่างๆ ครับ
กรอกรายละเอียดค่าลดหย่อนต่าง ๆ ให้ครบถ้วนครับ ตามรายการลดหย่อนภาษีที่เรามี (สำหรับปี 2565 เช็คได้ที่ รายการลดหย่อนภาษีประจำปี 2565) และสำหรับการยื่นแบบภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาปี 2565 นี้ หากเรากรอกรายการค่าลดหย่อนเกินไปกว่าที่กฎหมายให้ใช้สิทธิ์ ระบบจะปรับปรุงข้อมูลให้แบบอัตโนมัติครับ
หลังจากกรอกรายการลดหย่อนภาษีเสร็จแล้ว เราจะเข้ามาที่หน้าตรวจสอบข้อมูลการยื่นแบบแสดงรายการภาษีออนไลน์อีกทีหนึ่งครับ แปลว่าใกล้จะเรียบร้อยแล้วครับ
ในหน้าตรวจสอบข้อมูลการยื่นภาษี เราสามารถตรวจสอบข้อมูลเงินได้ ค่าใช้จ่าย ค่าลดหย่อน และวิธีการคำนวณภาษี รวมถึงเลือกขอคืนภาษีหรือไม่ (กรณีได้คืน) หรือเลือกผ่อนชำระ 3 งวด (กรณีมียอดชำระตั้งแต่ 3,000 บาทขึ้นไป) และในกรณีที่คำนวณแล้วต้องจ่ายภาษี เราก็สามารถเลือกว่าจะอุดหนุนพรรคการเมืองไหนได้สูงสุดถึง 500 บาทครับ (หรือจะไม่อุดหนุนก็ได้ครับ)
สุดท้ายแล้ว ถ้าหากเช็ครายการทั้งหมดเรียบร้อย ก็สามารถยื่นแบบแสดงรายการภาษีออนไลน์ประจำปี 2565 ได้เลยครับ โดยกดปุ่ม “ยืนยันการยื่นแบบ” เท่านี้ก็ถือว่าเป็นอันเสร็จขั้นตอนการยื่นแบบแสดงรายการภาษีประจำปีแล้วครับ
สรุป
ทั้งหมดนี้เป็นวิธีการยื่นภาษีออนไลน์ผ่านระบบอินเตอร์เน็ตในปี 2565 ที่สามารถทำได้ตามขั้นตอนที่ว่ามาครับ แต่สำหรับใครที่อยากเช็คข้อมูลการยื่นแบบภาษีเงินได้ประจำปีแบบชัด ๆ ก็สามารถดูคลิปสอนยื่นภาษีผ่านระบบออนไลน์ที่ผมได้ทำขึ้นในช่อง TAXBugnoms Channel ได้ที่คลิปด้านล่างนี้เลยครับ
สุดท้ายนี้หวังว่าจะมีประโยชน์ต่อการยื่นภาษีประจำปีของทุกคนนะครับ
